Plattdeutschland.com: Disse Websteed deit sik mit de Plautdietschen befaten. De Plautdietschen, dat sünd Plattdüütsche, de in de Tiet üm 1800 ut religiöse Grünn (se weren Mennoniten un dorvun Pazifisten un wullen keen Wehrdeenst maken) ut Preußen utwannert sünd. Se sünd na Russland gahn un hebbt dor ne'e Dörper grünnt. Jemehr preußisch Plattdüütsch hebbt se bibehollen (ok wenn sik dat mit de Tiet en beten verännert hett). Ok in Russland in de Tiet vun'n Zar schullen se later denn Wehrdeenst maken un welk vun de Plautdietschen hebbt sik wedder en ne'e Heimat söcht. In de Sowjetunion gellen se denn (ofschoonst se ja man Pazifisten weren un sounso blot eenfache Buurn) as Düütsche un dormit ok gliek as potentielle Nazi-Frünn. In'n Tweten Weltkrieg müssen veel Plautdietsche jemehr Heimat verlaten. Welk sünd in Russland bleven un na Sibirien trocken. Annere sünd in de USA oder na Kanda gahn oder hebbt in Paraguay, Mexiko un Belize ne'e Kolonien opboot. Un se snackt noch vundaag Hoochdüütsch in de Kark un Plattdüütsch tohuus.
As de Sowjetunion tohoopbraken is, sünd veel Plautdietsche ut Russland na Düütschland trocken. Vun de 500.000 Plautdietschen op de Welt leevt hüdigendaags bi 200.000 in Düütschland, veel dorvun in Oostwestfalen-Lippe. Vun de Öffentlichkeit warrt se mehrsttiets blot as Russlanddüütsche wohrnahmen un dat veel vun jem Plattdüütsch snacken doot, dat weet kuum een.
So, noog vun de Historie. Gifft noch veel mehr to vertellen, aver nich nu. De Websteed Plattdeutschland.com hannelt nu nich vun de Historie vun de Plautdietschen, de is för de jungen Plautdietschen in Düütschland. Klönen un Snacken över dit un dat un mit anner Lüüd tohoopkamen. Plattdeutschland.com is en sozialet Nettwark. Wat StudiVZ för Studenten is, dat is Plattdeutschland.com för Plautdietsche. Dat gifft Plattdeutschland-Partys un veel Biller warrt wiest. Dat gifft Foren un allerhand annern Kraam to'm Tietverdriev. Ünner 'Radio' un 'Plautcast' gifft dat ok Plautdietsch to'n Anhöörn.
Dienstag, 19. Februar 2008
Politikers sünd so rechte Aktivisten
Plattdüütsch is en wichtigen un integralen Deel vun de Kultur vun uns noorddüütsche Heimat. Dat hett nu ok de Landkreis Stood mitkregen un will wat doon. En Symbol setten, wo wichtig de plattdüütsche Spraak is. Aver wie schall een dat anstellen? Jo, de Kreisdag schall Platt snacken! So hebbt de Lüüd in'n Kreisdag dat beslaten. Wenn dat keen Signal is! Plattdüütsch is ok för Politik to bruken. Feine Idee, segg ik.
Aver de Düvel steckt in de Details, nich wohr. Den Kreisdag op Plattdüütsch gifft dat blot eenmal in't Johr. Un dat se de Sitzung kumplett op Platt maakt, nee, dor hebbt se keen Mehrheit för kregen. Nee, een Punkt op de Tagesordnung schall dat nu wesen, de op Platt besnackt warrt. Naja, un de Amtsspraak is nu mal Hoochdüütsch, de schrevene Vörlaag schall ok blot Hoochdüütsch wesen, alleen ut rechtliche Grünn, ne. Naja, un denn schall ok nüms utslaten warrn, dascha gewiss; 'keen keen Platt snackt, dröff natürlich ok Hoochdüütsch snacken. (Eenfach gewisse Spraken utsluten, dat ischa ok meist totalitär, oder nich? Dat geit ja nich.)
Aver ans dröffst free rut Platt snacken as Kreisdagsafornter! En fein Symbol, dat so richtig wiest, wo wichtig de Politik Platt as Deel vun uns kulturell Arv un Identität nimmt! So kummt de Spraak vöran. Besten Dank, leve Stoder Politikers!
Aver de Düvel steckt in de Details, nich wohr. Den Kreisdag op Plattdüütsch gifft dat blot eenmal in't Johr. Un dat se de Sitzung kumplett op Platt maakt, nee, dor hebbt se keen Mehrheit för kregen. Nee, een Punkt op de Tagesordnung schall dat nu wesen, de op Platt besnackt warrt. Naja, un de Amtsspraak is nu mal Hoochdüütsch, de schrevene Vörlaag schall ok blot Hoochdüütsch wesen, alleen ut rechtliche Grünn, ne. Naja, un denn schall ok nüms utslaten warrn, dascha gewiss; 'keen keen Platt snackt, dröff natürlich ok Hoochdüütsch snacken. (Eenfach gewisse Spraken utsluten, dat ischa ok meist totalitär, oder nich? Dat geit ja nich.)
Aver ans dröffst free rut Platt snacken as Kreisdagsafornter! En fein Symbol, dat so richtig wiest, wo wichtig de Politik Platt as Deel vun uns kulturell Arv un Identität nimmt! So kummt de Spraak vöran. Besten Dank, leve Stoder Politikers!
Donnerstag, 14. Februar 2008
Plattdüütschland: Dor, wo in dat Johr 2100 de Pelikaans in't Watt dükert
Plattdüütschland: Dor, wo in dat Johr 2100 de Pelikaans in't Watt dükert. Nee, ik snack nich vun Neewark un Pellworm. Ik snack vun dat Kehdinger Watt un dat Eiderwatt. Woneem hüdigendaags noch swartbunte Kei op de Masch graast, dor schall in hunnert Johr de Pelikaan swemmen.
De Eer warrt jümmer warmer. Drievhuusgas. Jo. Dat Ies smölt un de See stiggt höger. Glöövst du nich? Bewiesen kann ik't nich. De een Lüüd seggt so, de annern seggt wat anners. Ok de Wetenschopslüüd sünd sik nich enig. Welk seggt, dat dat allens ganz normal is, mit'n Klimawannel. Recht hebbt se. Klimawannel is normal. Aver wat helpt uns dat, wenn sik dat Klima ganz normal wannelt. Wenn de See ganz normal stiggt. Un de Lüüd versuupt. Ganz normal...
Jo, de Mammuts un Wullnaashöörn un Säbeltähntigers, de sünd eenfach weglopen, wenn dat Water keem. Müssen nich mal lopen, keem ja man ganz suutje. Poor Zentimeter in't Johr. De Beester ut de Oortiet kunn dat egal wesen. Wi Mischen hüüt köönt ok eenfach weggahn, wenn dat Water kummt. Aver wi mööt wat trüchlaten. De Minsch hett sik Dörper un Städer boot. Un he hängt an disse Öörd. Dat Mammut hett den ganzen Dag Gras freten. Dat Mammut is dat eendoont, wat dat Gras in Finnland oder in Kroatien wasst. Gras is Gras. De Minsch mutt aver Opper bringen. Wenn dat Meer stiggt, denn mööt wi Hamborg villicht opgeven. Lübeck, Bremen, Groningen, Venedig, New York un wat nich allens.
Dat de See stiggt, dat is ganz normal. Hett se jümmer daan. Un is denn ok wedder fullen. Kiek mal op dat Bild rechts. Dat is meist ungewöhnlich, wenn de See nich stiggt oder fallt. 24.000 Johr vör uns Tiet weer de See noch över 120 Meter sieder as vundaag. 120 Meter! Kunnst to Foot na England lopen. Siet 7000 Johr hett sik bi'n Meersspegel meist nix mehr daan. So'n Stabilität hett dat ans noch nich faken geven. Wenn dat nu aver wedder anners warrt... Wat maakt wi denn? Wenn de See teihn Meter stiggt, denn is Seefohrt meist nich mehr mööglich. De Havens sünd denn all ünnergahn. Wenn de See teihn Meter fallt, denn liggt de Havens all op't Dröge.
Wi maakt uns hüüt de Köpp hitt över de Fraag: Elv utbaggern, dat de groten Pött in'n Hambörger Haven kaamt, oder nich? Is dat nich kortsichtig? Disse Fraag is doch würklich schietegal, wenn de Meersspegel sik ännert. Denn blifft vun Hamborg villicht gornix na.
Ik weet dat nich. Villicht is dat Kahlendioxid gornich so slimm. Villicht is Kehdingen in hunnert Johr noch jümmer dröög un de Pelikaans sünd in Noorddüütschland noch jüstso roor as vundaag. Aver dor ganz unafhängig vun: Schöölt wi noch en poor mehr Gedanken för de Tokumft opwennen, för den Klimawannel? Ok en natürlichen Klimawannel kann uns swoor drapen. Wi sünd wohrschienlich all dood, wenn Hamborg op'n Seegrund liggt oder villicht Helgoland opmal op't dröge Land liggt. Aver dat dat nich so kummt, dat is en Generationenopgaav. Dat is in de Levenstiet vun en enkelten Minsch gor nich to schaffen. Dorüm mööt wi nu anfangen. Uns tominnst Gedanken maken.
PS: Een Saak will ik man gau noch dorto seggen: Is villicht wichtig för de Flucht, wenn de grote Floot kummt ;-) Dat Ies, dat op Gröönland un in de Antarktis spiekert is, wenn dat smölten deit, denn reckt dat, dat de See üm un bi 73 Meter stiggt. Wenn de Floot kummt, mööt ji opbest na'n Harz gahn. Vun Köln af an is ok seker. Gaht nich na'n Noorden! Vun Däänmark blifft blot en poor Sandknüllen över, de ut dat Water kiekt! Dat reckt nich för fief Millionen Lüüd. För de Lüüd ut Mekelborg-Vörpommern dee sik de Ümgegend vun Dresden anbeden. Nich Dresden sülvst, dat liggt in dat Elvdaal, dat is to dicht bi't Water! Veel Erfolg bi de Jachd op de letzten drögen Plätz!
De Eer warrt jümmer warmer. Drievhuusgas. Jo. Dat Ies smölt un de See stiggt höger. Glöövst du nich? Bewiesen kann ik't nich. De een Lüüd seggt so, de annern seggt wat anners. Ok de Wetenschopslüüd sünd sik nich enig. Welk seggt, dat dat allens ganz normal is, mit'n Klimawannel. Recht hebbt se. Klimawannel is normal. Aver wat helpt uns dat, wenn sik dat Klima ganz normal wannelt. Wenn de See ganz normal stiggt. Un de Lüüd versuupt. Ganz normal...
Jo, de Mammuts un Wullnaashöörn un Säbeltähntigers, de sünd eenfach weglopen, wenn dat Water keem. Müssen nich mal lopen, keem ja man ganz suutje. Poor Zentimeter in't Johr. De Beester ut de Oortiet kunn dat egal wesen. Wi Mischen hüüt köönt ok eenfach weggahn, wenn dat Water kummt. Aver wi mööt wat trüchlaten. De Minsch hett sik Dörper un Städer boot. Un he hängt an disse Öörd. Dat Mammut hett den ganzen Dag Gras freten. Dat Mammut is dat eendoont, wat dat Gras in Finnland oder in Kroatien wasst. Gras is Gras. De Minsch mutt aver Opper bringen. Wenn dat Meer stiggt, denn mööt wi Hamborg villicht opgeven. Lübeck, Bremen, Groningen, Venedig, New York un wat nich allens.
Dat de See stiggt, dat is ganz normal. Hett se jümmer daan. Un is denn ok wedder fullen. Kiek mal op dat Bild rechts. Dat is meist ungewöhnlich, wenn de See nich stiggt oder fallt. 24.000 Johr vör uns Tiet weer de See noch över 120 Meter sieder as vundaag. 120 Meter! Kunnst to Foot na England lopen. Siet 7000 Johr hett sik bi'n Meersspegel meist nix mehr daan. So'n Stabilität hett dat ans noch nich faken geven. Wenn dat nu aver wedder anners warrt... Wat maakt wi denn? Wenn de See teihn Meter stiggt, denn is Seefohrt meist nich mehr mööglich. De Havens sünd denn all ünnergahn. Wenn de See teihn Meter fallt, denn liggt de Havens all op't Dröge.
Wi maakt uns hüüt de Köpp hitt över de Fraag: Elv utbaggern, dat de groten Pött in'n Hambörger Haven kaamt, oder nich? Is dat nich kortsichtig? Disse Fraag is doch würklich schietegal, wenn de Meersspegel sik ännert. Denn blifft vun Hamborg villicht gornix na.
Ik weet dat nich. Villicht is dat Kahlendioxid gornich so slimm. Villicht is Kehdingen in hunnert Johr noch jümmer dröög un de Pelikaans sünd in Noorddüütschland noch jüstso roor as vundaag. Aver dor ganz unafhängig vun: Schöölt wi noch en poor mehr Gedanken för de Tokumft opwennen, för den Klimawannel? Ok en natürlichen Klimawannel kann uns swoor drapen. Wi sünd wohrschienlich all dood, wenn Hamborg op'n Seegrund liggt oder villicht Helgoland opmal op't dröge Land liggt. Aver dat dat nich so kummt, dat is en Generationenopgaav. Dat is in de Levenstiet vun en enkelten Minsch gor nich to schaffen. Dorüm mööt wi nu anfangen. Uns tominnst Gedanken maken.
PS: Een Saak will ik man gau noch dorto seggen: Is villicht wichtig för de Flucht, wenn de grote Floot kummt ;-) Dat Ies, dat op Gröönland un in de Antarktis spiekert is, wenn dat smölten deit, denn reckt dat, dat de See üm un bi 73 Meter stiggt. Wenn de Floot kummt, mööt ji opbest na'n Harz gahn. Vun Köln af an is ok seker. Gaht nich na'n Noorden! Vun Däänmark blifft blot en poor Sandknüllen över, de ut dat Water kiekt! Dat reckt nich för fief Millionen Lüüd. För de Lüüd ut Mekelborg-Vörpommern dee sik de Ümgegend vun Dresden anbeden. Nich Dresden sülvst, dat liggt in dat Elvdaal, dat is to dicht bi't Water! Veel Erfolg bi de Jachd op de letzten drögen Plätz!
Mittwoch, 13. Februar 2008
De Anfang
Nu geit dat los, mien Blog is dor. Plattdüütsch is he worrn, da's doch wat, ne?
So, dat schall nu eerstmal kort blieven, länger kummt later ;-)
So, dat schall nu eerstmal kort blieven, länger kummt later ;-)
Abonnieren
Posts (Atom)